Propuestas filológicas para leer de modo nuevo De anima III, 5

  1. García Marqués, Alfonso 1
  1. 1 Universidad de Murcia
    info

    Universidad de Murcia

    Murcia, España

    ROR https://ror.org/03p3aeb86

Revista:
Anales del seminario de historia de la filosofía

ISSN: 0211-2337

Año de publicación: 2023

Volumen: 40

Volumen: 2

Páginas: 261-279

Tipo: Artículo

DOI: 10.5209/ASHF.83032 DIALNET GOOGLE SCHOLAR lock_openAcceso abierto editor

Otras publicaciones en: Anales del seminario de historia de la filosofía

Objetivos de desarrollo sostenible

Resumen

El presente artículo es una propuesta de una nueva lectura del capítulo quinto del libro tercero del De anima de Aristóteles. Por lectura se entiende no una interpretación, sino una cuidadosa atención al momento filológico: qué dice literalmente el texto, antes de las interpretaciones filosóficas. Para esto, se atiende minuciosamente a la semántica de los términos, al modo de adjetivación de la lengua griega, y al contexto general, gramatical y semántico de este capítulo quinto. El resultado de este análisis filológico es una es una nueva comprensión del texto, que permite una nueva traducción, que se ofrece al final.

Referencias bibliográficas

  • Aristóteles, Opera, ex recensione Immanuelis Bekkeri, Academia Regia Borussica, apud Georgium Reimerum, Berlín 1831.
  • Aristóteles, De anima, traducción latina de Guillermo de Moerbeke, en Thomas de Aquino, Opera, Marietti, Torino-Roma 1931-1955.
  • Aristóteles, De anima, en Opera, ex recensione Inmanuelis Bekkeri, vol. III, Academia Regia Borussica, apud Georgium Reimerum, Berlin 1831.
  • Aristóteles, De anima, trad. de Michael Sophianus, editada en: Averroes, Aristotelis opera cum Averrois commentariis, apud Junctas, Venetiis 1562.
  • Aristóteles, Sobre el alma, ed. José Manuel García Valverde, CSIC, Madrid 2019.
  • Aristóteles, De anima, ed. W.D. Ross, Clarendon Press, Oxford 1959.
  • Aristóteles, Acerca del alma, edición de Tomás Calvo Martínez, Gredos, Madrid 1978.
  • Aristóteles, Obras, ed. Francisco Samaranch, Aguilar, Madrid 1977.
  • Aristotele, L‘anima, ed. Giancarlo Movia, Bompiani, Milán 2001.
  • Aristotele, Opere, vol. primo, ed. Renato Laurenti, UTET, Torino 1996.
  • Aristote, Traité de l’âme, éd. Barthélemy-Saint-Hilaire, Ladrange, Paris 1846.
  • Aristote, De l‘ame, Pascale Nau, https://www.documentacatholicaomnia.eu/03d/-384_-322,_Aristoteles,(Pascale_Nau),_FR.pdf.
  • Aristotle, On the Soul, translated by J. A. Smith, The Internet Classics Archive, http://classics.mit.edu//Aristotle/soul.html.
  • Aristotle, De Anima, with translation, introduction and notes by R. D. Hicks, Cambridge University Press, Cambridge 1907.
  • Aristoteles’ Drei Bücher über die Seele, Julius Hermann von Kirchmann, Berlin 1871.
  • Aristóteles, Metafísica, ed. trilingüe por Valentín García Yebra, Gredos, Madrid 1980.
  • Aristóteles, Política, trad. de Manuela García Valdés, Gredos, Madrid 1988.
  • Aristóteles, Política, trad. de Carlos García Gual y Aurelio Pérez Jiménez, Editora Nacional, Madrid 1977.
  • Agustín de Hipona, De vera religione, CCSL (Corpus Christianorum Series Latina), vol. 32, Brepols, Turnhout 1962.
  • Agustín de Hipona, De civitate Dei, CCSL (Corpus Christianorum Series Latina), vol. 47, Brepols, Turnhout 1955.
  • Accattino, Paolo, «Alejandro de Afrodisia intérprete del De anima de Aristóteles», en Estudios de filosofía, n. 40 (2009), pp. 53-77.
  • Alejandro de Afrodisia, Acerca del alma II (Mantissa), introducción y traducción de José Manuel García Valverde, Editorial Académica Española, sine loco, 2012.
  • Averroes, Aristotelis opera cum Averrois commentariis, apud Junctas, Venetiis 1562.
  • Bailly, A., Dictionnaire grec français, Hachette, Paris 1950.
  • Berti, Enrico, “L´intelletto attivo: una modesta proposta”, en Atti dell´Accademia Nazionale dei Lincei, CDXI, 2014, Classe di Scienze morali, storiche e filologiche, Memorie, serie IX, vol. XXXV, fasc. 3, Roma, 2015, pp. 559-571. Reeditado como: Berti, E., “Aristotle´s Nous poiêtikos: Another Modest Proposal”, en Sillitti, G., Stella, F., Fronterotta, F., Il noûs di Aristotele, Academia Verlag, Sankt Augustin, 2016, pp.137-153.
  • Biblia. Nuevo testamento trilingüe, ed. crítica de José María Bover y José O’Callaghan, BAC, Madrid 2011.
  • Boeri, Marcelo, «Alejandro de Afrodisia como intérprete de la noética aristotélica», en Estudios de filosofía, n. 40 (2009), pp. 79-107.
  • Bonitz, Hermannus, Index Aristotelicus, typis et impensis Georgii Reimeri, Berolini 1870.
  • Botter, Barbara, Dio e divino in Aristotele, Academia Verlag, Sankt Augustin 2005.
  • Caston, Victor, «Aristotle‘s Two Intellects: A Modest Proposal», Phronesis XLIV/13 (1999), pp. 199-227.
  • César, Cayo Julio, De bello gallico, Orbis, Barcelona 1986.
  • Cicerón, Marco Tulio, De officiis. en http://www.thelatinlibrary.com/.
  • Claudio Eliano, De natura animalium, ed. Rudolf Hercher, B.G. Teubneri, Leipzig 1864. El texto puede consultarse en https://el.wikisource.org/.
  • Coope, Ursula, Time for Aristotle. Physics IV, 10-14, Oxford University Press, Oxford 2009.
  • Dion Casio, Historiae romanae, en Perseus Digital Library, ed. Gregory R. Crane, Tufts University, https://www.per-seus.tufts.edu/hopper/text?doc=52.27&fromdoc=Perseus%3Atext%3A2008.01.0593.
  • Ennius, Quinto, Tragoediae, ed. H. D. Jocelyn, 1967, ln. 264, publicada por The digital latin library, https://latin.packhum.org/loc/43/5/0#0.
  • Esquilo, Tragedias, traducción de B. Perea, Gredos, Madrid 1982.
  • Forcellini, Aegidius et al., Lexicon totius latinitatis, Patavii 1864-1926. http://lexica.linguax.com/forc2.php.
  • Galeno, De methodo medendi. En Opera omnia, vol. 10, ed. C.G. Kühn, Knobloch, Leipzig 1965.
  • Galeno, De placitis Hippocratis et Platoni, ed. Phillip de Lacy, Akademie Verlag, Berlín 2005. Puede consultarse en https://cmg.bbaw.de/epubl/online/cmg_05_04_01_02.php.
  • García Marqués, Alfonso, «Aristóteles: la construcción de la episteme», en Daimon, número extraordinario 4 (2011), pp. 241-254.
  • García Marqués, Alfonso y Ballester, Manuel, «Naturaleza en los comentarios de Averroes y Tomás de Aquino a Física II, 1 y Metafísica V, 4»., en Daimon 18 (1999), pp. 71-84.
  • García Marqués, Alfonso, Pensando el sujeto: Aristóteles y Quine, Dykinson, Madrid 2019.
  • García Valverde, José Manuel, «El comentario de Giacomo Zabarella a De anima III, 5: una interpretación mortalista de la psicología de Aristóteles», Ingenium 6 (2012), pp. 27-56, p. 27, nota 1.
  • Gerson, Lloyd P., «The Unity of Intellect in Aristotle’s De Anima», Phronesis XLIX/4 (2004), pp. 348-373.
  • Herodoti Historiae. Recognovit brevique adnotatione critica instruxit C. Hude, E Typographeo Clarendoniano, Oxonii 1927.
  • Jenofonte, Agesilao, en Obras menores, ed. Orlando Guntiñas Tuñón, Gredos, Madrid 1984.
  • Liddell, Henry George; Scott, Robert; Jones, Henry Stuart, A greek-english lexicon, Clarendon Press, Oxford, 1996. Se puede consultar en red: http://www.tlg.uci.edu/.
  • Ovidio, Metamorphoseon, http://www.thelatinlibrary.com/.
  • Oxford English Dictionary, https://www.oed.com/.
  • Platón, Oeuvres complètes, Les Belles Lettres, París 1920-64. Puede consultarse un facsímil en https://fr.wikisource.org/.
  • Platonis Opera quae extant omnia, ed. Henricus Stephanus et Ioannes Serranus, Génova 1578.
  • Plutarco, De amore prolis, en Henricus Stephanus et Guilielmus Xylander, Plutarchi Opera omnia, Frankfurt 1599.
  • Real academia española, Diccionario de la lengua espñola, https://dle.rae.es/.
  • Rist., J., «Notes on Aristotle De anima 3.5», en Classical Philology, vol. 61 (1966), n. 1, p. 8-20.
  • Séneca, Lucio Anneo, Ad Polybium de consolatione, en http://www.thelatinlibrary.com/
  • Sófocles, Tragedias, traducción de Assela Alamillo, Gredos, Madrid 1981. Cito el texto griego por https://el.wikisource.org/wiki/Αντιγόνη
  • Treccani, Vocabulario, https://www.treccani.it/vocabolario/.
  • Tomás de Aquino, Opera, Marietti, Torino-Roma 1931-1955.
  • Virgilio, Eclogae, http://www.thelatinlibrary.com/.
  • Wikipedia, Intellect, https://fr.wikipedia.org/wiki/Intellect.
  • Zabarella, Iacobus, In tres Aristotelis libros De anima, Frankfurt 1606 (reimpresión de 1966).
  • Zucca, Diego, «Di cosa parla De Anima Γ 5? Una modestissima proposta», La Cultura LIV/1 (2016), pp. 47-75.